ΑΣΥΡΤΙΚΟ

Ακούγοντας την λέξη Ασύρτικο, το πρώτο πράγμα που έρχεται κατευθείαν στο μυαλό μου είναι το νησί της Σαντορίνης.

Σαντορίνη
Ένα νησί με 3.500 χρόνια ιστορίας στην αμπελοκαλλιέργεια και ένα μοναδικό terroir παγκόσμιας κλίμακας. Ένα σημαντικό στοιχείο για τον αμπελώνα του νησιού είναι ότι είναι αυτόριζος και δεν έχει προσβληθεί ποτέ από την ασθένεια της φυλλοξήρας. Το έδαφος είναι ηφαιστειογενές (άσπα), δίνοντας στα κρασιά μοναδική έκφραση του terroir του νησιού και ανεξίτηλο χαρακτήρα.
Οι αμπελουργοί έχουν να αντιμετωπίσουν δύο σημαντικά προβλήματα, την ξηρασία αλλά και τους δυνατούς ανέμους. Το πρώτο με την βοήθεια της υγρασίας το λεγόμενο καθούρι (ομίχλη) δίνει στο φυτό την απαραίτητη υγρασία και το δεύτερο με ένα σύστημα φύτευσης μοναδικής πολιτισμικής κληρονομιάς την λεγόμενη κουλούρα, η οποία προστατεύει τα τσαμπιά από τους δυνατούς ανέμους και την σκόνη.
Τα τελευταία χρόνια κάποια παραγωγοί (Σιγάλας, Αργυρός) έχουν πειραματιστεί με γραμμικές φυτεύσεις αμπελώνων ή και με εναλλακτικές μεθόδους όπως το οινοποιείο Art Space που έχει κάνει πατέντα σηκώνοντας την κουλούρα αρκετά εκατοστά από το έδαφος.
Επιπλέον αξίζει να τονίσουμε πως παλιά τα βαρέλια που χρησιμοποιούσαν οι παραγωγοί ήταν ρώσικα λόγο της εμπορικής σχέσης που είχαν με την χώρα.
Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.)
Το Ασύρτικο σχηματίζει λευκά ξηρά και γλυκά κρασιά Π.Ο.Π. Σαντορίνης, με αναλογία Ασύρτικου στο χαρμάνι τουλάχιστον 75% στα ξηρά και 51% στα γλυκά κρασιά. Επίσης συμμετέχει σε μικρό ποσοστό στους λευκούς οίνους Π.Ο.Π Πλαγιές Μελίτωνα αλλά και από το 2010 στους γλυκούς οίνους Π.Ο.Π. Μονεμβασία-Malvasia.
Το Ασύρτικο εκτός Σαντορίνης
Εκτός του νησιού της Σαντορίνης που δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα, καλλιεργείται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα με εξαίρεση την Ήπειρο και το Ιόνιο. Σύνηθες χαρμάνι είναι με την ποικιλία Sauvignon Blanc αλλά υπάρχουν πολλές οινοποιήσεις 100% Ασύρτικου. Επίσης φυτεύσεις Ασύρτικου έχουν γίνει στην Clare Valley της Αυστραλίας από τον διάσημο οινοποιό Jim Barry όπου φέτος αναμένεται η πρώτη χρονιά παραγωγής Ασύρτικου από το κτήμα.
Η έκφραση της ποικιλίας
Η ποικιλία εκφράζει τον αμπελώνα της Σαντορίνης στο ποτήρι, έχοντας υψηλή οξύτητα, συνήθως υψηλό αλκοολικό βαθμό, με αίσθηση γης και ορυκτού χαρακτήρα στην μύτη και στο στόμα, αρώματα εσπεριδοειδών και ροδάκινου. Τα κρασιά εκτός Σαντορίνης έχουν ένα χαρακτήρα λίγο πιο έντονο αρωματικά με σαφώς λιγότερο έντονο ορυκτό χαρακτήρα (υπάρχουν εξαιρέσεις φυσικά, μερικές από αυτές είναι, Ασύρτικο Τέχνη Οίνου 2011, Ασύρτικο Καραδήμου 2011)
Είναι μια ποικιλία με μεγάλες δυνατότητες παλαίωσης, με τα κρασιά που έχουν ζυμώσει σε δεξαμενές να δείχνουν πιο ανθεκτικά στο χρόνο από αυτά που παλαιώνουν ή ζυμώνουν σε βαρέλι. Η τεχνική της ανάδευσης με της οινολάσπες είναι κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά. Σε πολλά κρασιά βρίσκεις νύξεις διαλύτη που όσο παλαιώνουν γίνονται εντονότερες, ειδικά στα κρασιά περασμένα από βαρέλι (βλέπε Σιγάλας Βαρέλι).
Προτάσεις και προβληματισμοί
Μια πρόταση παλαίωσης για αυτά που έχουν περάσει βαρέλι είναι 4-6 χρόνια και αυτά που έχουν ζυμώσει σε δεξαμενές 5-8 χρόνια, φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις θετικές και αρνητικές.
Προσωπικά πιστεύω πως το Ασύρτικο είναι σε βρεφικό στάδιο εξέλιξης, κάνοντας δειλά-δειλά τα πρώτα του βήματα στην παραγωγή αφρώδους και βλέποντας τις δυνατότητες για καλύτερη πρώτη ύλη και τεχνογνωσία στο οινοποιείο, αλλά και πως παραγωγοί όπως ο Jim Barry κάνουν βήματα για την παραγωγή Ασύρτικου στην μακρινή Clare Valley, βρισκόμαστε μπροστά στην γέννηση μιας παγκόσμιας ποικιλίας που θα μπορούσε να φυτευτεί σε πολλές οινοπαραγωγικές περιοχές του κόσμου βοηθώντας συνολικά το Ελληνικό κρασί.